Historia – Europejska Strategia Zatrudnienia i Strategia Lizbońska

 
Strategia Lizbońska była kompleksowym programem gospodarczym Unii Europejskiej. Polska włączyła się w realizację Strategii Lizbońskiej wraz z przystąpieniem do Unii Europejskiej z dniem 1 maja 2004 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w szczególności podjęło zobowiązania dotyczące realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia, będącej kluczowym elementem Strategii Lizbońskiej. Jednym ze zobowiązań było opracowanie Krajowych Planów Działań na rzecz Zatrudnienia (KPDZ). Polska i inne nowoprzyjęte państwa członkowskie do dnia 1 października 2004 r. złożyły swoje KPDZ na 2005 r. Była to pierwsza i jednocześnie ostatnia runda sporządzania przez nowe państwa członkowskie Krajowych Planów Działań na rzecz Zatrudnienia, służących informacji i zaprezentowaniu swojej polityki zatrudnienia na szczeblu UE.
 
Wiosną 2005 roku dokonano śródokresowego przeglądu Strategii Lizbońskiej (przyjętej przez Radę Europejską obradującą 23 – 24 marca 2000 r. w Lizbonie). W wyniku śródokresowego przeglądu Strategii Lizbońskiej, dla której Europejska Strategia Zatrudnienia stanowiła jeden z kluczowych elementów, Ogólne Wytyczne Polityki Gospodarczej (Broad Economic Policy Guidelines) oraz Wytyczne Zatrudnienia (Employment Guidelines) zastąpione zostały jednym dokumentem – Zintegrowanym Pakietem Wytycznych.
 
Zintegrowany Pakiet Wytycznych stanowił punkt odniesienia dla tworzenia krajowych programów reform. Na szczeblu UE, Krajowe Programy Reform 2005-2008 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej, zastąpiły w obszarze zatrudnienia, przygotowywane w latach wcześniejszych Krajowe Plany Działań na rzecz Zatrudnienia.
 
Dla zwiększenia efektywności realizacji działań odpowiadających Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz ze względu na strategiczny charakter Krajowego Programu Reform na lata 2005-2008, w zakresie polityki rynku pracy był on w Polsce wdrażany poprzez Krajowe Plany Działań na rzecz Zatrudnienia.
 

Nowa strategia UE na lata 2010-2020 - kontekst polityki zatrudnienia: "Europa 2020"

 
„Europa 2020" jest nową strategią gospodarczą Unii Europejskiej zastępującą Strategię Lizbońską. Nowe wyzwania takie, jak światowy kryzys finansowy zmusiły Europę do redefinicji zarówno celów, jak i instrumentów wspierających rozwój gospodarczy.
Strategia „Europa 2020" ogniskuje się wokół trzech powiązanych ze sobą priorytetów:

1. Rozwój inteligentny(rozwój gospodarki  opartej na wiedzy i innowacji).
2. Rozwój zrównoważony(wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej).
3. Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu (wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną).

Dla realizacji priorytetów i celów przygotowano siedem inicjatyw flagowych (projektów przewodnich), z czego kluczowymi dla polityki rynku pracy są dwie: „Mobilna Młodzież" i „Program na rzecz nowych umiejętności i miejsc pracy". Pozostałe, komplementarne inicjatywy to: „Europejski program walki z ubóstwem", „Unia innowacji", „Europejska agenda cyfrowa", „Europa efektywnie korzystająca z zasobów" oraz „Polityka przemysłowa w erze globalizacji".
 

Krajowy Program Reform (KPR)

 
Kluczowym elementem wdrażania strategii „Europa 2020" jest Krajowy Program Reform (KPR). KPR uwzględniając krajowe uwarunkowania sytuacji społeczno-gospodarczej, wyznacza cele, które Polska powinna osiągnąć w 2020 r. Celem Krajowego Programu Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020" (przyjętego przez Radę Ministrów 26 kwietnia 2011 r.) jest budowa trwałych podstaw wzrostu gospodarczego, przy łączeniu celów unijnych z priorytetami krajowymi. Przedstawione w nim reformy ukierunkowane na wzrost inteligentny, zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu, mają umożliwić przezwyciężenie barier wzrostu (tzw. wąskich gardeł – ang. bottlenecks) hamujących potencjał rozwojowy państw członkowskich UE, jednocześnie przyczyniając się do wzmocnienia pozycji UE na arenie międzynarodowej.
 

Jednocześnie polski KPR stanowi element systemu zarządzania krajową polityką rozwoju. KPR uwzględnia cele i priorytety wskazane w dziewięciu zintegrowanych strategiach, które przygotowuje rząd w ramach porządkowania strategii rozwoju dla Polski. Kluczową strategią w zakresie rynku pracy ma być Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego.
 
Krajowy Program Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020" - Aktualizacja 2012/2013 został przyjęty przez Radę Ministrów 25 kwietnia 2012 r.
 
Departament Rynku Pracy, z ramienia Ministra Pracy i Polityki Społecznej, koordynuje realizację Krajowego Programu Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020" w ramach działań odnoszących się do polityki zatrudnienia oraz przygotowuje dokument planistyczny pn. Krajowy Plan Działań na rzecz Zatrudnienia.
 

Krajowe Plany Działań na rzecz Zatrudnienia

 
Polskie Krajowe Plany Działań na rzecz Zatrudnienia zawierają zasady realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia i stanowią podstawę realizacji zadań państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej.
 
Krajowy Program Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020" - Aktualizacja 2012/2013, w obszarze zatrudnienia i rynku pracy wykorzystuje zadania zgłoszone do projektu Krajowego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia na lata 2012-2014.
 
Warto pamiętać, że konkluzje z Rady Europejskiej w dniach 2-3 marca 2012 r. i z Rady Europejskiej w dniach 28-29 czerwca 2012 r., wzywają państwa członkowskie do stworzenia i szybkiego wdrożenia w ramach swoich Krajowych Programów Reform, konkretnych narzędzi wspierania zatrudnienia i tworzenia miejsc pracy – mowa o krajowych planach zwiększania zatrudnienia (ang. National Job Plans).