Status osoby bezrobotnej obywatela Ukrainy

Ustawa z dnia 12 marca 2022 r.  o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. 2022 poz. 583) zawiera regulacje ułatwiające podjęcie pracy przez obywateli Ukrainy przebywających legalnie na terenie Polski.

Ustawa wchodzi w życie z mocą obowiązująca od 24 lutego br.

Obywatel Ukrainy może zarejestrować się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Czarnkowie oraz jego filiach w Trzciance i Wieleniu jako bezrobotny lub poszukujący pracy od poniedziałku do piątku od godziny 8:00 do 14:00. Obsługa obywateli Ukrainy nie znających języka polskiego odbywa się z udziałem zatrudnionego tłumacza.
 
Kontakt: Yana Prysiazhniuk nr tel. (67) 253 85 96.
 
Założenia specustawy w zakresie dotyczącym pracy:
  • Obywatel Ukrainy, który korzysta ze specjalnych uprawnień od 24 lutego br. oraz każdy obywatel Ukrainy, który aktualnie przebywa legalnie
    w Polsce może podjąć legalnie pracę u każdego pracodawcy w Polsce bez żadnych dodatkowych formalności.
     
  • Pracodawca ma obowiązek, zgłosić fakt podjęcia pracy przez każdego obywatela Ukrainy do powiatowego urzędu pracy poprzez system elektroniczny praca.gov.pl w ciągu 14 dni od podjęcia pracy (art. 22 specustawy). 
     
  • Obywatel Ukrainy, który wcześniej legalnie pracował (np. zezwolenie, oświadczenia) w Polsce nie musi robić nic by dalej móc legalnie pracować u tego pracodawcy. Jeśli chce zmienić pracodawcę nie potrzebuje do tego żadnego zezwolenia. Wystarczy zgłoszenie opisane powyżej.
     
  • Obywatel Ukrainy, który korzysta ze specjalnych uprawnień od 24 lutego br. oraz każdy obywatel Ukrainy, który aktualnie przebywa legalnie
    w Polsce może zarejestrować się w urzędzie pracy jako bezrobotny lub poszukujący pracy.
     
  • Jako osoby bezrobotne będą się mogły również rejestrować kobiety powyższej 60. roku życia i mężczyźni powyżej 65. roku życia.
Status osoby bezrobotnej może uzyskać osoba:
  • nie zatrudniona i nie wykonująca żadnej pracy zarobkowej,
  • zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy,
  • osoba niepełnosprawna zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w co najmniej połowie wymiaru czasu pracy,
  • mająca zapewnioną opiekę nad małoletnimi dziećmi i osobami starszymi wymagającymi opieki,
  • nie ucząca się w szkole w systemie dziennym lub w szkole wyższej na studiach stacjonarnych,
  • która ukończyła 18 rok życia,
  • nie nabyła prawa do emerytury lub renty,
  • nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej
    połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę (tj. kwotę 1.505 zł. brutto),
    z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych,
  • nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego. 
Dalsze wyłączenia zawarte są w art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. 2021 poz. 1100 ).
 
Osoba ubiegająca się o zarejestrowanie jako bezrobotny lub poszukujący pracy przedkłada do wglądu pracownikowi dokonującemu rejestracji:
  • dowód osobisty, a w przypadku jego braku inny dokument potwierdzający tożsamość (numer PESEL),
  • świadectwo ukończenia szkoły, dyplomy lub inne dokumenty potwierdzające kwalifikacje lub zaświadczenia potwierdzające ukończenia szkolenia,
  • świadectwa pracy lub inne dokumenty niezbędne do ustalenia jej uprawnień przysługujących na podstawie przepisów ustawy,
  • dokumenty stwierdzające przeciwskazania do wykonywania określonych prac oraz dokumenty potwierdzające rodzaj i stopień niepełnosprawności jeżeli takie posiada,
  • dokument potwierdzający legalny pobyt (tj. dokument zawierający potwierdzenie straży granicznej datę przekroczenia granicy - paszport) lub wniosek o rejestrację pobytu złożony w organie gminy  (art. 4 specustawy).
W szczególnie uzasadnionych przypadkach urząd pracy będzie mógł zarejestrować obywateli ukraińskich nie posiadających kompletu dokumentów jako osoby bezrobotne lub poszukujące pracy. Osoby te jednak muszą wylegitymować się i potwierdzić swoją tożsamość.

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 kwietnia 2020 r. w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy – Dz. U. 2020 poz. 667.

 
Obywatele Ukrainy którzy uzyskali status osoby bezrobotnej lub poszukującej pracy będą mogli korzystać z usług rynku pracy tak jak Polacy, w szczególności będą mogli korzystać z:
  • pośrednictwa pracy,
  • poradnictwa zawodowego
  • szkoleń.
Ustawa umożliwia obywatelom Ukrainy swobodny dostęp do instrumentów rynku pracy, aktywnych form pomocy oraz skierowanie do zatrudnienia za pośrednictwem urzędów pracy.
 
 
Prowadzenie działalności gospodarczej:
  • Obywatel Ukrainy, który przebywa legalnie w Polsce na podstawie ustawy z dnia 12 marca o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach może podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele Polscy. Jedynym warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej jest uzyskanie numeru PESEL.
     
  • Obywatele Ukrainy mogą na takich samych zasadach jak obywatele Polski korzystać z możliwości ubiegania się środki na podjęcie działalności gospodarczej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.